Sleep apnea predstavlja potencijalno ozbiljan poremećaj spavanja koji uzrokuje iznenadan prestanak disanja u snu i ponovno iznenadno uspostavljanje disanja. Ako glasno hrčete, o čemu nas najčešće obaveštavaju partneri, i osećate se umorno i pospano čak i nakon cele „prospavane“ noći, možda imate sleep apneu. Iznenadan prestanak disanja tokom spavanja, u trajanju dužem od deset sekundi dovodi do izrazitog smanjenja protoka vazduha kroz disajne puteve. To dovodi do smanjnja koncentracije kiseonika u krvi što je glavni uzrok simptoma. Zanimljivo je da svaka 20. osoba pati od sleep apnee a da to ne zna, dok ljudi koji imaju povišen pritisak u 50% slučajeva imaju ovaj poremećaj.

Glasno hrkanje može da nas navede da se radi o sleep apnei, ali sleep apneu mogu imati i oni koji navodno ne hrču. Ukoliko se osećate umorno, razdražljivo, pospano, obavezno se obratite lekaru i pitajte ga o problemima spavanja koji bi mogli biti uzrok ovih tegoba.

Glavni tipovi sleep apnee su:

Obstruktivna sleep apnea, najčešća forma koja se pojavljuje zbog relaksacije mišića grla.

Centralna sleep apnea, koja se javlja kada mozak ne šalje adekvatan signal mišićima koji učestvuju u disanju.

Kompleksan sleep apnea sindrom, mešovita sleep apnea, koja se javlja kod osoba koje imaju i centralnu i obstruktivnu sleep apneu.

Simptomi sleep apnee i centralne i obstruktivne se uglavnom prepliću, najčešći su:

Glasno hrkanje, često budjenje i prekidi sna ( čega se pacijenti nekad ne sećaju), iznenadni prekidi disanja u snu ( uglavnom registruje partner), osećaj davljenja, hvatanja vazduha, budjenje sa suvim ustima, jutarnja glavobolja, izražena pospanost tokom dana, lošija koncentracija, razdražljivost.

Svi navedeni simptomi izuzetno su potencijalno opasni. Osoba može zadremati tokom vožnje ili pri obavljanju rizičnih poslova. Postoji podatak da je sleep apnea prepoznata kao uzrok brojnih saobraćajnih nesreća.

Faktori rizika za sleep apneu su:

Gojaznost (masne naslage oko gornjih disajnih partija mogu biti krivac za opstrukciju disanja), obim vrata (osobe sa širim vratom mogu imati uže disajne puteve), uži disajni putevi (nasledno uži ili prisustvo uvećanih krajnika ili adenoida koji blokiraju disajne puteve, posebno kod dece), muški pol (muškarci češće imaju ovaj problem mada nije redak u gojaznih žena), starosna dob (češća je u starijih osoba), konzumiranje alkohola, sedativa i sredstava za smirenje (ove supstance opuštaju mišiće grla što dodatno pogoršava poremećaj), pušenje (pušači boluju od sleep apnee tri puta češće, pušenje pojačava inflamaciju i zadržavanje tečnosti pojavu šlajma u gornjim disajnim partijama), nazalna kongestija, zapušen nos (zbog alergija ili prisustva anatomskih devijacija nosne pregrade).

Usled poslednjeg pomenutog, poželjan je pregled specijaliste ORL koji će precizno utvrditi na kom nivou gornjih disajnih partija je problem , te potvrditi potrebu za dijagnostikom i lečenjem.

Posledice sleep apnee

Povišen krvni pritisak, razna srčana oboljenja, aritmija, šlog, šećerna bolest, metabolički sindrom, depresija, impotencija, teži oporavak nakon hirurških intervencija, loš kvalitet života, destabilizacija partnerskih odnosa zbog obostrane neispavanosti i umora.

Kako se dijagnostikuje SLEEP APNEA?

Mi kao lekari kojima se obraća pacijent koji ima povišen pritisak ili bilo koji srčani problem uvek moramo imati na umu ovaj poremećaj. Ukoliko osoba daje podatak da ima gore navedene simptome i/ili hrče, a pogotovo ukoliko ima višak kilograma obavezno je treba informisati šta je sleep apnea i kako se dijagnostikuje. Postoji specijalan uređaj koji pacijent nosi tokom sna , cele noći. Postoje ustanove koje sprovode takozvanu polisomnografiju u njihovoj ustanovi u kojoj pacijent noći, što naravno ima svojih prednosti. U našoj ustanovi , pacijent dobije uputsvo za korišćenje aparata i nosi ga sa sobom . Smatramo da je u prirodnom kućnom okruženju smireniji, opušteniji, lakše zaspiva i čini kompletnu dijagnostiku konfornijom. Aparat prati mnoge parametre čijom preciznom analizom odredjujemo stepen težine sleep apnee. Ukoliko je sleep apnea srednje teška ili teška na osnovu određenog AHI indeksa, pacijentu se savetuje upotreba CPAP aparata sa maskom za nos/lice. Rezultati koji se postižu kontinuiranim nošenjem aparata u toku sna su fantastični. Svakodnevno nam se pacijenti javljaju, zahvalni na prepoznatom problemu, na rešenju istog. Velika većina izgubi na težini, ostvari se bolja regulacija krvnog pritiska, pacijent postaje vidno odmorniji, raspoloženiji, ima više energije, koncentrisaniji i produktivniji na poslu, kvalitet života se značajno popravlja, u svakom pogledu pacijent je zadovoljniji.